Những mẫu nhà thờ họ đẹp nhất và tiêu chuẩn trong thiết kế

Một trong những nét đẹp trong văn hóa của người Việt là phong tục thờ cúng tổ tiên, dòng họ. Thiết kế mẫu nhà thờ họ đẹp chính là để con cháu thể hiện sự thành kính với tổ tiên. Bài viết dưới đây I - Connect VN sẽ giới thiệu đến bạn đọc những mẫu thiết kế nhà thờ họ được ưa chuộng nhất hiện nay. 

Lý do nên thiết kế nhà thờ họ?

Người Việt Nam có truyền thống uống nước nhớ nguồn, tưởng nhớ đến những bậc sinh thành. Truyền thống này đã được truyền từ đời này qua đời khác và lưu giữ lại như một nét văn hóa lâu đời. Cuộc sống hiện đại ngày càng phát triển nhưng con cháu đời sau vẫn luôn giữ được lòng thành kính với nguồn cội tổ tiên. Cũng chính vì điều này mà những ngôi nhà thờ họ đẹp được ra đời ngày càng nhiều. 

Nhà thờ họ không chỉ là nơi hương khói mà còn giúp giáo dục thế hệ trẻ về lịch sử cũng như cội nguồn. Mỗi thành viên trong dòng họ đều góp công góp sức xây dựng những ngôi nhà thờ họ riêng. Đây cũng là nơi mỗi dịp tết đến xuân về hay những ngày giỗ quan trọng con cháu từ khắp nơi quy tụ về cúng bái. 

Tiêu chuẩn thiết kế nhà thờ họ tại Việt Nam

Mẫu nhà thờ họ đẹp sẽ phải tuân thủ những quy chuẩn trong thiết kế. Dưới đây là một vài quy chuẩn chính:

Nhà thờ họ có công năng gì?

Nhà thờ họ thường được xây dựng với 3 gian: gian thờ chính và hai bên là gian hồi. Mỗi gian sẽ được sử dụng với những công năng khác nhau như:

• Gian thờ chính được xây dựng ở chính giữa và là khu vực dùng để đặt bàn thờ ông bà tổ tiên. 
• Hai bên là hai gian hồi, khu vực hai bên này sẽ là nơi đặt những bàn thờ riêng. Một bên sẽ là nơi để bàn thờ bà cô, ông mãnh. Bên còn lại sẽ là nơi đặt bàn thờ cho nhà chi trưởng, hoặc có thể là để thờ bà mẹ việt nam anh hùng.

Kết cấu nhà thờ họ

Những bộ phận không thể thiếu của nhà thờ họ bao gồm còn rường, con lợn, rường cụt. 

• Con rường là đoạn gối đỡ tại các khu vực hoành trên mái. Chúng được xếp chồng lên nhau ngay ngắn với chiều dài được giảm dần khi tiến sát theo chiều vát mái.
• Con lợn chính là rường bụng lợn trên cùng. Cách bố trí con lợn là gối lên con rường bên dưới trụ trốn để dùng đỡ xà nóc. Ngay phía dưới, Ván lá đề sẽ dùng để điêu khắc trang trí.
• Rường cụt là bộ phận nằm giữa cột cái và cột quân chính. Chúng sẽ được xếp chồng lên xà nách để đỡ hoành. Chiều dài của rường cụt sẽ được rút ngắn khi đẩy lên cao theo dốc mái.

Kiến trúc nhà thờ họ

Trong kiến trúc mẫu nhà thờ họ đẹp các nhà thiết kế thường sẽ chia làm 2 phần là kiến trúc mái và hoa văn. 

• Kiến trúc mái: Thông thường nhà thờ họ được thiết kế dạng 2 mái được thiết kế thẳng, không cong. Tuy nhiên cũng có nhiều công trình nhà thờ 4 mái, 8 mái thì góc mái hếch lên để tạo độ cong và sự thoát tục.
• Hoa văn trang trí, chạm khắc: Trong thiết kế nhà thờ họ thường những hoa văn trang trí rất được chú trọng từ kiến trúc bên ngoài đến bên trong. Những hoa văn họa tiết được chạm khắc tinh tế, tỉ mỉ đặc trưng như mây uốn lượn, rồng bay phượng múa, hoa cỏ…

Các cách phân loại nhà thờ họ phổ biến hiện nay

Phân loại nhà thờ, từ đường theo loại vật liệu xây dựng

Đối với các mẫu nhà thờ họ đẹp phân chia theo vật liệu xây dựng thì sẽ có hai loại cụ thể dưới đây:

Nhà thờ họ làm bằng gỗ

Gỗ là vật liệu quý thường được dùng trong các công trình tâm linh và trang trọng. Mặc dù các thiết kế nhà thờ họ đẹp bằng gỗ có giá thành rất cao. Tuy nhiên, đây vẫn là vật liệu được lựa chọn nhiều nhất để thiết kế nhà thờ họ bởi lý do:

• Gỗ mang tính thẩm mỹ cao đến cho công trình. 
• Gỗ là vật liệu độ bền cao, các loại gỗ quý sẽ có khả năng chống mối mọt cực kỳ hiệu quả. 
• Vật liệu này cũng giúp tạo cảm giác gần gũi cũng như thêm gắn kết với cội nguồn. 

Mẫu nhà thờ họ xây dựng bằng bê tông giả gỗ

Các mẫu nhà thờ họ đẹp bằng bê tông giả gỗ là lựa chọn rất đáng để cân nhắc. Bởi những ưu điểm của dạng vật liệu này như sau:

• Giá thành vật liệu rẻ hơn rất nhiều so với việc sử dụng gỗ thật
• Vật liệu có sẵn trên thị trường, do đó thời gian thi công nhanh hơn rất nhiều. 
• Đây còn là dạng vật liệu bền bỉ không bị mối mọt tấn công.
• Việc tu sửa và bảo trì dễ dàng. Đặc biệt, lớp phủ vân gỗ có thể được sơn lại mà không tốn nhiều chi phí.

Phân loại theo số lượng gian nhà thờ họ

Thông thường thì nhà thờ họ được thiết kế số gian là số lẻ 1 gian, 3 gian, 7 gian. Đặc điểm của mỗi loại nhà thờ theo số gian này như sau:

Nhà thờ loại 1 gian

Khi diện tích xây nhà thờ hạn chế thì dòng họ có thể cân nhắc lựa chọn loại nhà thờ 1 gian. Ngoài ra dạng thiết kế này sẽ không tiêu tốn quá nhiều chi phí xây dựng. 

Nhà thờ loại 3 gian

Loại 3 gian là mẫu nhà thờ họ đẹp phổ biến hiện nay. Thiết kế 1 gian chính có diện tích lớn nhất và 2 gian nhỏ 2 bên với diện tích nhỏ hơn và bằng nhau. kiểu nhà thờ này phù hợp với các dòng họ không quá lớn. 

Nhà thờ họ loại 5 gian

Thiết kế nhà thờ họ 5 gian thường được lựa chọn dành cho những gia tộc lớn với diện tích xây dựng không gian rộng. Nhà thờ có sự kết hợp của nhiều loại vật liệu khác nhau và lấy mái nhà làm điểm nhấn.

Phân loại nhà thờ họ theo kiểu mái

Thông thường mẫu nhà từ đường đẹp thường có hai kiểu mái chính là 2 mái và 4 mái. Ngoài ra loại 8 mái là kiểu biến mái biến tấu phức tạp.

Nhà thờ kiểu 2 mái

Nhà thờ 2 mái truyền thống khá phổ biến hiện nay. Thường kiểu thiết kế 2 mái này dành cho những không gian hẹp.

Nhà thờ họ kiểu 4 mái

Các kiểu nhà thờ họ đẹp 4 mái, thường sẽ bao gồm hai mái hình chữ A ở khu vực hai bên thiết kế đầu hồi. Một mái trước và một mái sau, có diện tích lớn hơn chính là 2 phần mái còn lại.

Nhà thờ kiểu 8 mái

Nhà thờ họ 8 mái đòi hỏi nhiều công sức để có thể hoàn thiện hơn những mẫu 2 mái, 4 mái. Khi thiết kế 8 mái sẽ bao gồm 4 lớp mái chồng lên trên. Đây là kiểu thiết kế thể hiện sự cầu kỳ công phu.

Phân loại nhà thờ họ theo hình dáng mặt bằng

Ngoài ra, nhà thờ họ còn được phân loại theo các kiểu dáng mắt bằng giống như các loại chữ trong tiếng trung như:

Kiểu nhà thờ họ có mặt bằng hình chữ công

Thiết kế nhà thờ họ đẹp mặt bằng chữ Công khá đơn giản. Kết cấu xây dựng bao gồm 1 gian nhà chính điện và 1 gian nhà phụ, nằm song song với nhau. Chúng được nối với nhau bằng nhà thiêu hương nơi các nhà sư thường sẽ làm lễ.

Kiểu nhà thờ họ có mặt bằng hình chữ Đinh

Nhà thờ mặt bằng chữ Đinh trong tiếng trung về tổng thể bên ngoài giống như chữ “T” trong tiếng Việt. Kết cấu xây dựng với 1 gian trên và 1 gian dưới. Gian trên nằm ngang và gian dưới nằm xuôi. Đòn giống của hai gian nhà này sẽ vuông góc với nhau.

Kiểu nhà thờ họ có mặt bằng hình chữ Nhị

Mẫu nhà thờ họ đẹp hình chữ Nhị được chia làm một gian trước và một gian sau song song với nhau. Gian trước dùng để tiếp khách, gian sau dành riêng để thờ cúng. Hai khu kết nối với nhau bằng khoảng sân nhỏ.

Kiểu nhà thờ họ có mặt bằng hình chữ Quốc

Nhà thờ họ bằng chữ Quốc là kiểu nhà thờ xây dựng trên mặt bằng giống hình chữ Quốc trong Hán ngữ. Kiểu nhà thờ họ với thiết kế 4 khối nhà cùng với một khối nằm ở cổng tam quan.

Nhà thờ họ được thiết kế đẹp, uy nghiêm

Thiết kế cổng nhà thờ

Cổng nhà thờ họ thường được thiết kế để hài hòa nhất với nhà thờ chính. Kiểu dáng của cổng nhà thờ họ rất đa dạng, tuy nhiên luôn hướng đến nét truyền thống của công trình kiến trúc tâm linh.

Thiết kế cửa nhà thờ

Trong kiến trúc nhà thờ họ hệ thống cửa thường được làm bằng các loại gỗ quý tự nhiên, thiết kế cánh luôn là số chẵn. Những hoa văn đường chạm khắc trang trí trên cửa thể hiện được nét truyền thống tinh tế, tinh xảo. Ngoài ra, còn thể hiện tay nghề khéo léo, điêu luyện của người thợ.

Thiết kế sân nhà thờ

Khu vực sân sẽ được thiết kế phụ thuộc vào không gian, diện tích của từng ngôi nhà thờ họ. Tuy nhiên, dù to, hay nhỏ thì thiết kế sân là bắt buộc. Thông thường sân được thiết kế chiếm ⅓ diện tích đất và có kết cấu vuông vức và được lát gạch đỏ truyền thống.

Những mẫu nhà thờ họ đẹp nhất Việt Nam hiện nay

Trên đây những thông tin I - Connect VN chia sẻ liên quan đến mẫu nhà thờ họ đẹp. Mỗi dòng họ thường sẽ có một cách thiết kế nhà thờ riêng nhưng đều đảm bảo là không gian thờ cúng uy nghiêm, để thể hiện sự tôn trọng đối với tổ tiên.