Móng băng là gì & Cấu tạo, phân loại, quy trình thi công

Móng là một bộ phận quan trọng trong ngôi nhà. Móng được xây dựng với nhiều loại khác nhau như: móng bè, móng đơn, móng băng.... Trong đó, loại móng đang được ưu tiên sử dụng trong xây dựng ở Việt Nam hiện nay chính là móng băng. Trong bài viết này I - Connect VN sẽ cùng bạn đọc tìm hiểu chi tiết về cấu tạo, phân loại, quy trình thi công móng băng nhé. 

Khái niệm móng băng là gì?

Móng băng được hiểu là loại móng với kết cấu dạng dải dài, có thể kết cấu độc lập hoặc giao nhau giống như hình chữ thập. Bộ phận này được dùng để đỡ toàn bộ kết cấu của ngôi nhà. Các kiến trúc sư sẽ lựa chọn loại móng băng phù hợp dựa vào các đặc điểm địa hình, diện tích công trình. 

Ngoài ra việc lựa chọn cũng phụ thuộc vào độ cứng, độ lún của đất tại nơi thi công. Điều này sẽ giúp đảm bảo độ an toàn cho công trình. Loại móng này được xếp vào kiểu móng nông và được xây dựng trên hố đào trần, sau đó lấp đất lại. Thực hiện chôn móng trong với chiều sâu từ 2m đến 2.5m.

Móng băng được cấu tạo như thế nào?

Cấu tạo móng băng gồm lớp dầm móng cơ bản được tạo ra bằng cách sắp xếp các thanh thép có kích thước khác nhau. Tiếp theo là lớp bản móng chạy liên tục để có thể liên kết móng thành một khối. Cụ thể:

Đầu tiên là lớp lót bê tông dày 100mm.

• Bản móng có kích thước phổ thông là: (900-1200)x350 mm.
• Dầm móng với kích thước phổ thông là: 300x(500-700) mm.
• Thép bản móng phổ thông kích thước: Φ12a150.
• Thép dầm móng phổ thông kích thước: thép dọc 6Φ(18-22), thép đai Φ8a150.

Lưu ý đây là những số liệu cơ bản về tiêu chuẩn thiết kế móng băng. Còn trên thực tế tùy thuộc vào đặc điểm địa hình của khu vực xây dựng, loại hình công trình kích thước móng băng được thay đổi sao cho phù hợp.

Phân loại móng băng?

• Phân loại theo vật liệu kết cấu có thể chia làm 2 loại: Móng dùng vật liệu là gạch và móng dùng vật liệu là bê tông cốt thép
• Xét về tính chất và độ cứng có thể phân làm 3 loại gồm: Móng mềm, móng cứng và móng kết hợp.

Còn xét về cấu tạo theo phương thì được chia làm 2 loại: móng 1 phương và móng 2 phương. Mỗi loại sẽ có đặc điểm khác nhau: 

• Móng 1 phương: móng dùng theo 1 phương duy nhất theo chiều ngang hay chiều rộng của công trình giống. Cánh móng như đường thẳng song song. Khoảng cách giữa các đường sẽ phụ thuộc vào diện tích của ngôi nhà.
• Móng 2 phương: Chính là dạng móng được thiết kế giao nhau như ô bàn cờ.

Móng băng thường được áp dụng vào những công trình nào?

Biện pháp thi công móng băng thường được ứng dụng trong các công trình xây dựng nhà phố. Loại móng này thường được áp dụng cho các công trình ở tầm trung và tầm thấp, tức là những ngôi nhà 4 tầng trở xuống. Ngoài ra còn có thể áp dụng vào các công trình như biệt thự, nhà vườn…

Móng băng có những ưu điểm và nhược điểm nào?

Theo các chuyên gia xây dựng, bất kỳ loại móng nhà nào cũng sẽ có ưu điểm và hạn chế nhất định. Nếu chủ nhà chọn móng băng cho công trình của mình thì hãy nắm chắc đặc điểm cơ bản của nó gồm:

Ưu điểm của móng băng

• Mong bang giúp tăng cường khả năng liên kết giữa cột với tường theo phương thẳng đứng được chắc chắn hơn.
• Truyền tải trọng công trình xuống nền đất đều và ổn định hơn
• Móng giúp giảm áp lực tại vị trí đáy móng công trình.
• Loại móng này có thể thi công được ở cả những nơi có đặc điểm địa chất xấu và tính ổn định kém.
• Tránh hiện tượng lún không đều giữa các cột của công trình.
• Quá trình thi công đơn giản, dễ thực hiện, diễn ra nhanh chóng từ đó tiết kiệm chi phí.

Nhược điểm của móng băng

• Móng băng có tính ổn định, chống trượt và chống lật kém bởi thuộc hệ móng nông. 
• Sức chịu tải trọng của loại móng này kém nên không sử dụng trong các trường hợp những nơi có địa hình nhiều bùn hoặc nền đất quá yếu và cũng chỉ áp dụng trong những công trình quy mô nhỏ. 
• Những nơi có địa hình nền đất chứa các mạch nước ngầm ở sâu bên trong lòng đất thì với móng nền sẽ cần kỹ thuật thi công phức tạp và cao hơn so với các loại móng khác.

Điểm khác biệt giữa 3 loại móng băng, móng bè, móng đơn

Phân biệt 3 loại móng băng và móng bè và móng đơn theo các tiêu chí: Thành phần hình dáng của móng, độ dày của bê tông , chiều cao tiêu chuẩn của móng và quy mô công trình.

Móng băng có tiêu chuẩn thế nào?

• Móng băng với cấu tạo gồm 1 lớp lót mỏng bằng bê tông hay một bản mỏng chạy dài liên tục phía dưới nền móng. Móng là một khối thống nhất, với độ dày vừa phải. 
• Tiêu chuẩn về độ dày bê tông sàn móng là 10cm
• Chiều cao móng có chỉ số tiêu chuẩn 3200mm
• Quy mô công trình nên sử dụng: công trình với tải trọng nhỏ và thấp do chiều sâu chôn móng là nông.

Móng bè có gì đặc biệt?

• Cấu tạo đơn giản gồm lớp mỏng bê tông và được trải rộng phía dưới của công trình hoặc chôn sâu dưới dầm của móng
• Tiêu chuẩn độ dày bê tông lót móng bè cũng là 10 cm
• Chiều cao móng tiêu chuẩn chỉ ở mức 350mm
• Quy mô công trình phù hợp với móng bè: là những công trình  với diện tích vừa phải. móng cũng có thể áp dụng cho công trình có nền đất xấu.

Móng đơn thiết kế ra sao?

• Móng đơn là loại móng nằm riêng lẻ, mặt bằng có thể là hình chữ nhật, hình vuông hoặc hình tròn… Nó được chia làm 3 loại móng mềm, móng cứng và móng kết hợp.
• Độ dày bê tông lót của móng đơn cũng là 10cm
• Chiều cao móng với chỉ số tiêu chuẩn là 1m
• Móng đơn sử dụng cho các công trình với tải trọng nhẹ có thể như: nhà dưới 3 tầng, nhà xưởng nhỏ, nhà kho… Hoặc có thể áp dụng vào các công trình có nên đất với độ cứng và có tính ổn định cao.

Móng băng được xây dựng theo quy trình như thế nào?

Chúng ta muốn xây dựng được nền móng băng ổn định, chính xác cần phải đảm bảo quy trình thi công móng theo các bước dưới đây:

Tiến hành giải phóng mặt bằng công trình

Công tác giải phóng mặt bằng phải được thực hiện đầu tiên. Đây cũng là một trong những bước khá quan trọng trong quy trình. Cùng với đó là việc chuẩn bị, tập kết các loại máy móc, trang thiết bị, nguyên vật liệu cốt thép, xi măng,.. dùng trong quá trình thi công cho công trình.

San phẳng mặt bằng

San lấp mặt bằng là việc giúp san phẳng mặt bằng sao đều, xác định các vị trí cọc, vị trí tạo mòng và dọn dẹp mặt bằng thi công sạch sẽ. Việc san lấp mặt bằng nhanh hay chậm là do đặc điểm địa chất tại nơi thi công. Công nhân thực hiện việc san đất ở vị trí cao sang các vị trí thấp, trũng theo bản vẽ của kiến trúc sư.

Chuẩn bị cốt thép, bê tông

Khi tiến hành chuẩn bị và bố trí thép móng băng cần thực hiện chính xác theo đúng bản thiết kế của kiến trúc sư. Các bước chuẩn bị như sau:

• Khi công nhân khi thực hiện gia công cần chú ý kiểm tra chất lượng của vật liệu. Thép phải có độ dẻo dai để dễ dàng trong quá trình uốn nắn. 
• Trước khi lắp cốt thép những thanh nào có dấu hiệu bị gỉ hay bám bẩn cần được cạo gỉ và làm vệ sinh sạch sẽ. 
• Sau đó thực hiện việc lắp đặt cốt thép móng băng vào đúng vị trí, theo đúng số lượng và đúng quy cách trong bản thiết kế đưa ra cho từng loại kết cấu. Cách bố trí thép móng băng này giúp bảo đảm khoảng cách chính xác giữa các lớp cốt thép với nhau.

Công tác lắp ráp cốp pha móng băng

Sau khi thực hiện bước lắp đặt cấu tạo thép móng băng, chúng ta tiến hành  lắp ráp cốp pha. Đây được xem là bước rất quan trọng của quy trình. Bởi nó sẽ ảnh hưởng đến độ bền, vững chắc cho công trình xây dựng. Các công nhân phải rất cẩn thận và tỉ mỉ trong quá trình lắp đặt này.  Trong quá trình đổ bê tông để tránh gặp phải tình trạng xê dịch. Những cây gỗ dùng để chống, và các tấm gỗ cốp pha phải cố định sao cho thật chắc chắn.

Thực hiện đổ bê tông cho móng

Sau khi công nhân đã lắp đặt cốt thep mong bang và cốp pha. Bước cuối cùng cần tiến là đổ bê tông cho móng băng. Theo yếu tố kỹ thuật việc đổ móng bê tông cần làm theo quy trình từ xa đến gần. Quy trình đổ bê tông cần được bảo an toàn lao động cho công nhân.

Các mẫu bản vẽ thiết kế móng băng 

Hiện nay việc xây nhà áp dụng móng băng đang được nhiều người tìm kiếm thông tin. Dưới đây là tổng hợp một số bản vẽ mặt bằng loại móng này để quý các gia chủ có thể tham khảo cho ngôi nhà của mình.

Móng băng dành cho nhà 1 tầng được thể hiện qua bản vẽ sau

Móng băng nhà 2 tầng được thể hiện qua bản thiết kế sau đây

Mẫu móng băng nhà 3 tầng thể hiện qua bản vẽ kết cấu sau đây

Những lưu ý trong việc thiết kế và xây dựng móng băng

Chọn bản thiết kế loại móng băng phù hợp công trình

Bản thiết kế móng băng trước khi thực hiện thi công công trình cực kỳ quan trọng. Bởi nó sẽ quyết định mức độ vững chắc, độ bền và an toàn cho cả công trình. Chiều sâu của đất là yếu tố quyết định trong việc lựa chọn loại móng. 

Nếu chiều sâu đặt móng lớn chúng ta nên sử dụng loại móng băng mềm. kiểu móng này sẽ giúp hạn chế chiều sâu hơn nữa sẽ giúp tiết kiệm chi phí trong quá trình thi công. Trong trường hợp chiều sâu đặt móng nông thì công trình phù hợp với móng bằng bê tông cốt thép.

Khảo sát đặc điểm địa hình thi công

Móng băng thuộc dạng móng nông do đó tính ổn định, khả năng chống lật và chống trượt tương đối thấp. Cũng chính vì thế mà loại móng này thường chỉ phù hợp áp dụng tại những khu vực địa chất cứng. Do đó trước khi chọn loại móng này cho thiết kế nhà của mình, gia chủ nên khảo sát kỹ thực trạng mặt bằng hoặc tìm đến tư vấn của kỹ sư sau đó mới thi công.

Không để móng ngập nước trong quá trình đổ bê tông

Khi gặp nước chất lượng của bê tông, xi măng sẽ nở ra làm cho sự liên kết giữa vữa và xi măng giảm sút nghiêm trọng. Do đó trong quá trình đổ bê tông cho móng băng không được phép để móng ngập nước. Nếu trong quá trình đổ bê tông mà móng bị ngập nước lúc này chúng ta phải dừng việc này lại để hút hết nước sau đó chờ hố móng khô trở lại mới được tiếp tục công trình.

Qua bài viết trên đây I - Connect VN đã giới thiệu đến bạn đọc là những thông tin cơ bản nhất về móng băng. Tuy nhiên việc xây dựng móng cần có thiết kế chính xác và phù hợp nhất. Do đó, khi muốn khởi công bất kỳ loại công trình nào gia chủ nên nhờ đến sự tư vấn từ phía các kiến trúc sư hoặc nhà thầu chuyên nghiệp.